Από τα Αθηναϊκά FM έχουν περάσει δεκάδες (αν όχι εκατοντάδες) επιχειρηματίες.
15 Σεπτεμβρίου 2019Κι έχουν δοκιμάσει την τύχη τους σε κάθε πιθανό format ραδιοφώνου, από τα πιο λαϊκά έως τα πιο εξεζητημένα είδη, τόσο λόγου, όσο και μουσικής.
Του Δημήτρη Παπαδόπουλου
Στην αρχή της ελεύθερης ραδιοφωνίας γνώρισε μεγάλη επιτυχία το μικτό πρόγραμμα, τόσο με μουσικές εκπομπές όσο και με εκπομπές λόγου και ενημέρωσης. Ενδεικτικά αναφέρω το Κανάλι Ένα του Πειραιά, τον Top FM, τον Antenna, τον Αθήνα 984, τον Super FM και αρκετούς ακόμη. Με την πάροδο του χρόνου το περιεχόμενο και η δομή διαχωρίστηκε και οι συχνότητες «εξειδικεύτηκαν» περισσότερο (ίσως και λόγω των περιορισμών στις άδειές τους).
Εξ’ αρχής άνοιξαν και σταθμοί με αμιγώς μουσικό πρόγραμμα που για ευνόητους λόγους ακολούθησαν (σχεδόν) πιστά ένα μουσικό είδος. Για παράδειγμα, στην Ελληνική σκηνή, ένας σταθμός δε μπορεί παρά να εκπέμπει Έντεχνο, Λαϊκό, Λαικοπόπ, Παραδοσιακό και σε μερικές περιπτώσεις rock. Δεν ισχυρίζομαι πως οι Έλληνες καλλιτέχνες παράγουν μόνο αυτά τα είδη, απλώς όσοι παράγουν πιο Δυτικό ήχο μεταδίδονται ευκολότερα από τους σταθμούς ξένου ρεπερτορίου.
Εξετάζοντας το ξένο ρεπερτόριο, και με την πρόσφατη κίνηση του Ατλαντίς 105.2 να μεταδώσει επί καθημερινής βάσης hip hop μουσική, αναρωτιέμαι αν υπάρχει κάποιο «κενό» που θα μπορούσε να καλυφθεί και να τύχει αποδοχής από το κοινό. Και, θαρρώ, υπάρχει τέτοιο κενό. Πριν το αναλύσω, θέλω να μοιραστώ μαζί σας το αποτέλεσμα της παρατήρησης που κάνω χρόνια τώρα, στις μουσικές τάσεις του μέσου ακροατή.
Όταν, πριν από σχεδόν 50 χρόνια, το Αμερικανικό κοινό αποδέχθηκε τη μουσική των Αφρο-Αμερικάνων και την τίμησε κάνοντάς την μόδα, τα charts κατακλύστηκαν από disco, soul, funk, RnB καλλιτέχνες και τραγούδια. Ακόμη κι εμείς στην Ελλάδα, αν κάποιος μας ρωτήσει να ονομάσουμε την πιο επιτυχημένη Disco όλων των εποχών παγκοσμίως, θα απαντήσουμε το Studio 54 στη Νέα Υόρκη.
Αυτή η μόδα έφθινε, και η μαύρη μουσική κατέληξε γι άλλη μια φορά να επενδύει μουσικά ως επί των πλείστον underground μαγαζιά, κυρίως στο Illinois και την California. Και έτσι γεννήθηκαν δύο παρακλάδια: η hip hop και η house, μερικές φορές τα όρια ήταν και δυσδιάκριτα (2 Live Crew για παράδειγμα). Και τα δύο αυτά παρακλάδια εν έτει 2019 γνωρίζουν τρομακτική επιτυχία, και πλέον δεν υπάρχουν σαφή όρια μεταξύ τους, είναι εντελώς διαφορετικά είδη, σε σημείο που δε θα χωρούσαν μαζί όχι ρε ραδιόφωνο, ούτε καν σε club.
Στο παιχνίδι της house, χρόνια αργότερα, μπήκαν δυναμικά και Ευρωπαίοι καλλιτέχνες, που προχώρησαν και ένα βήμα παραπέρα: Ανέβηκαν από 120-125 bpm μέχρι έως και τα 140 (!), ενσωμάτωσαν σε κάποιες περιπτώσεις ήχους και μελωδίες της Ασίας (περισσότερο της Ινδίας), μέχρι και τα περίφημα 110 Hz της διέγερσης κάποιων λειτουργιών του εγκεφάλου, όπως ισχυρίζονται μερικοί. Η hip hop – rap σκηνή ακολούθησε κι εκείνη το δικό της δρόμο, αυτοπροσδιοριζόμενη από τον gangsta τρόπο ζωής και σκέψης (τουλάχιστον τις δεκαετίες 80 και 90). Έγιναν και κάποιες προσπάθειες προσέγγισης των δύο ομάδων με σχήματα υβρίδια, που όμως πλούτισαν μεν μερικούς, αλλά χάθηκαν στη λήθη.
Παρακλάδι της EDM (Electronic Dance Music) σκηνής ήταν και η Euro House – Euro Trance μουσική που τη δεκαετία του 90 έτυχε καλής αποδοχής από το ελληνικό κοινό και ραδιόφωνα που ασχολούνταν μαζί της (JGRS, Life). Τα υπόλοιπα παρακλάδια της EDM εκφραζόντουσαν με σποραδικές μεταδόσεις από άλλα ραδιόφωνα, όπως το Nitro. Όλα αυτά μέχρι τα τέλη των 90ς. Εκεί προέκυψαν κυκλοφορίες, κυρίως Ευρωπαίων καλλιτεχνών, που σύστησαν την house και την trance μουσική στο ευρύ κοινό, και μπορούσαν να μεταδοθούν με άνεση και ευκολία από τους περισσότερους σταθμούς. Νωρίτερα για παράδειγμα, ήταν αδύνατον να μεταδώσει κάποιος σταθμός αυτό, ή ακόμη κι αυτό και πολλά ακόμη, έστω κι αν έπαιζαν δύο και τρεις φορές κάθε βράδυ στα Ελληνικά clubs. Ήταν όμως πια εύκολο και αποδεκτό να μεταδοθεί, ακόμη και σε heavy rotation αυτό, αυτό και αυτό. Κι έτσι έγινε. Σταθμοί που είχαν στο δυναμικό τους παραγωγούς που ήταν και εξαιρετικοί Djs, το έκαναν κατά κόρον, και δημιούργησαν και πολλές επιτυχίες, που κάτω από άλλες συνθήκες θα έμεναν στην αφάνεια, τουλάχιστον στην Ελλάδα.
Κάπου εκεί, αρχές των 00'ς, προέκυψε στις Αθηναϊκές συχνότητες και ο Best, θερμό καταφύγιο της EDM, μεταξύ άλλων μουσικών ειδών (όπως Electro, LoFi, Dub, Dream Pop κλπ) που έτυχαν (και τυγχάνουν) ευρείας αποδοχής από το κοινό. Και όταν κάτι γνωρίζει επιτυχία, αποκτά και μιμητές - ανταγωνιστές. Δυστυχώς καμία προσπάθεια για αντίλογο στον Best δεν είχε θετικά αποτελέσματα. Η προσωπική μου άποψη είναι πως μπέρδεψαν τη μουσική των clubs με του ραδιοφώνου, γεγονός που οδήγησε σε λάθος στελέχωση. Να το πω απλά (για τους DJs): αν παίζεις ένα club track ως έχει και όχι σε radio edit, πρέπει να βρεις κάτι να λες που να είναι ΚΑΙ ενδιαφέρον ΚΑΙ σωστό ΚΑΙ εμπορικό, όσο κρατάνε οι 32δες ή οι 64ρες των νεκρών beat που χρησιμεύουν μόνο στο μαγαζί για την αλλαγή. Επίσης, δεν είναι απαραίτητο να μιλάς, σχεδόν ακαταλαβίστικα, επειδή παίζεις ένα εξειδικευμένο είδος μουσικής. Ο ακροατής σου είναι ένας μέσος άνθρωπος που του αρέσει μεν η μουσική που παίζεις, αλλά μιλάει κανονικά και ζει κανονικά. Εκεί χάθηκε το παιχνίδι του ανταγωνισμού και της προσπάθειας για EDM ραδιόφωνο ευρείας αποδοχής. Εξαίρεση, φυσικά, σε κάποιο βαθμο και όχι ολοκληρωτικά, το Nitro.
Ας φανταστούμε λοιπόν ένα παράδειγμα ραδιοφωνικού σταθμού που θα έχει ως πυρήνα την EDM. Ένα στρωτό πρόγραμμα με radio edits που θα παίζει όλο το φάσμα του είδους, ακόμη και με εξειδικευμένες ζώνες (να «πατήσει» για παράδειγμα στα χωράφια και της trance πέραν του εμπορικού) και με μία Chillout ζώνη τη νύχτα (εκεί βέβαια θα πρέπει να συμβαδίσει με την afterhours ζώνη του Best και να σταθεί είτε ισάξια είτε σε ανώτερο επίπεδο). Να παίξει Deep House στην αναλογία που πρέπει (με βάση τα διεθνή γούστα και όχι τα γούστα μόνο της Ελλάδας) και να ΜΗΝ γυρίσει την πλάτη στα τραγούδια που είναι επιτυχίες του είδους (που έγινε εσκεμμένα από τις προσπάθειες του παρελθόντος λόγω αλαζονείας και διάφορων συμπλεγμάτων υποθέτω).
Θα μπορούσε να έχει ζώνες ή «σφήνες» με club και EDM classics, και ούτω καθ' εξής. Χρησιμοποιώντας όμως παραγωγούς και όχι club DJs, να μπορούν να στήσουν το λόγο τους και τη δομή τους όπως αρμόζει σε ένα ραδιοφωνικό σταθμό. Προσωπική μου άποψη είναι πως ένα τέτοιο ραδιόφωνο είναι πολύ πιο αναγκαίο από ένα ραδιόφωνο hip hop αν και ιδανικά θα ήθελα να έχω την επιλογή να ακούσω και τα δύο. Όπως και ένα αυθεντικό indie ραδιόφωνο και όχι «ψαγμένα» ραδιόφωνα των 600-1000 τραγουδιών λίστας.
Κλείνοντας θέλω ευχηθώ καλή σεζόν σε όλα τα ραδιόφωνα και να τονίσω πως αναφέρομαι στην κατάσταση των FM στην Αθήνα και μόνο. Η Θεσσαλονίκη, όπως πάντα μίλια μπροστά από την Αθήνα, διαθέτει EDM ραδιόφωνο (Fly 104)
