«Εγώ είμαι ξένος που περνά…»
24 Ιουλίου 2023
Ο Γιώργος Τσάμπρας παρουσιάζει απόψε στο Δεύτερο Πρόγραμμα, στις 21:00, ένα αφιέρωμα στον Μάνο Ελευθερίου.
Και, γράφει σχετικά:
«Το σπίτι γέμισε με λύπη και με σταχτή πικρό καπνό / φεύγεις και ρήμαξαν οι κήποι χωρίς γαλάζιο ουρανό»: Θα μπορούσε να χει γραφτεί και για τις μέρες μας, αλλά είναι ο πρώτος στίχος του Μάνου Ελευθερίου που έγινε δίσκος το μακρινό 1963.
Θυμάμαι θα ‘ταν 11 το πρωί. 22 Ιουλίου 2018. «Έμαθες για τον ΜΑΝΟ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ;» με ρώτησε ο γιος μου. «Τι;». Δεν πρόλαβα καλά – καλά να συνειδητοποιήσω το «τι;». Μου ήρθαν εικόνες από τον Μάνο Ελευθερίου που πρωτοσυνάντησα στις 19 Ιουλίου του 1984 – δεν θα θυμόμουν την ημερομηνία ίσως, αν δεν την είχε σημειώσει ο ίδιος στην πρώτη του αφιέρωση, στο «Μυστικό πηγάδι» του. Στην πρώτη μας συνάντηση, με φόρτωσε με μια αγκαλιά βιβλία – ποίηση, λογοτεχνία, θέατρο, βιογραφίες ποιητών - που κουβάλησα με το λεωφορείο από το Ψυχικό στον Πειραιά. Υπάρχουν ακόμα στη βιβλιοθήκη μου, ακριβές μνήμες εκείνης της μέρας. Μου ήρθαν κατοπινές προσωπικές μνήμες, ιστορίες, ατάκες… Μου ήρθαν στίχοι και τραγούδια. Πέρασα όμως τη μέρα σε μια εκ των προτέρων σχεδιασμένη συνάντηση - με ανθρώπους που δεν ήξεραν τον Ελευθερίου. Ούτε ποιος, ούτε τι… Σαν να μην είχε συμβεί… Όλα συμβαίνουν! Στο μυαλό μας κι όχι μόνον… Και μετά, γυρίζοντας στο σπίτι, έψαξα αυτό το παλιό τεύχος του περιοδικού «ΜΟΥΣΙΚΗ». Σεπτέμβριος 1984. Το κείμενο ενός 20άχρονου για τον Μάνο Ελευθερίου, μια συνομιλία και μια πρώτη συγκέντρωση των τραγουδιών του. Ακόμα τότε, δεν ήθελε να δημοσιεύονται φωτογραφίες του… Μας είχε παραχωρήσει κάποια χαρακτικά, αντί αυτών.
Αρχικά σκεφτόμουν να σταθούμε σήμερα σε μια συγκεκριμένη από τις συνεργασίες του στο τραγούδι. Τελικά, αποφάσισα να ακούσουμε σκόρπια τραγούδια από διάφορες συνεργασίες και διάφορες εποχές του – γνωστά και λιγότερο γνωστά. Κι αναζητώντας έναν υπότιτλο, στάθηκα σ’ ένα από «Τα λαϊκά» με τον Μίκη Θεοδωράκη: «Εγώ είμαι ξένος που περνά/ γι’ αυτούς που με ξεχάσανε…». Πάντα με την πεποίθηση και με στόχο ότι «Πρέπει να ξέρεις μηχανή να κόψεις μαύρα μάτια».
Στην εικόνα, η πρώτη σελίδα του αφιερώματος του 1984 στον Μάνο Ελευθερίου. Περιοδικό "Μουσική".
