Για την εκπομπή «Από τις 4 στις 5»
03 Ιανουαρίου 2023
Γράφει ο Θεόδωρος Γεωργίου, καθηγητής Πολιτικής Φιλοσοφίας στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης
Κατά το τελευταίο χρονικό διάστημα η πολιτική σφαίρα της δημοσιότητας έχει κατακλυστεί με αναφορές σε πρόσωπα και καταστάσεις που διαμορφώνουν τις συνθήκες ζωής του ανθρώπου. Εννοείται πως δεν πρόκειται για πολιτικούς οι οποίοι διανύουν μια περίοδο δημοσιότητας και στη συνέχεια βρίσκονται στα «αζήτητα» της ίδιας της ύπαρξής τους.
Μιλάω για προσωπικότητες κύρους στην παγκόσμια σκηνή, η οποία ούτως ή άλλως έχει «κατασκευαστεί» ως διεθνής «σκηνή θεάματος». Αναφέρω ενδεικτικά δύο προσωπικότητες κύρους: ο ένας είναι ο ποδοσφαιριστής Μέσι και ο άλλος ο κεφαλαιοκράτης Μασκ, ιδιοκτήτης του Twitter. Και οι δυο τους εκφράζουν σε διεθνές επίπεδο τον καπιταλισμό ως πνεύμα και ως ανθρώπινη συνθήκη ζωής. Εμείς όμως σ’ αυτή τη «μικρή πόλη» μας (Δημ. Χατζής), εννοώ την Ελλάδα, ακολουθούμε μια παράλληλη ιστορική διαδρομή σε σχέση και σε αναφορά προς την ένδοξη παγκόσμια ιστορία του καπιταλισμού!
Και για να προσγειωθούμε προτείνω να ακούσουμε τώρα στο Πρώτο Πρόγραμμα της ΕΡΤ τη μουσική δημιουργία του Γιάννη Πετρίδη (κάθε μέρα, ώρες: 16.00-17.00). Θα επιχειρήσω να «φτιάξω» άραγε μια μετα-εκπομπή, για να σας αναφέρω τι δημιουργεί ο Γιάννης Πετρίδης σ’ αυτή τη μία ραδιοφωνική ώρα;
Στα δοκίμιά του ο Theodor W. Adorno γράφει ότι το ραδιόφωνο ως μέσο μαζικής ενημέρωσης (ΜΜΕ) έχει εγγενώς τη συνθήκη της δημιουργικής εργασίας. Αυτό δεν συμβαίνει με την τηλεόραση. Ούτε έχει καμία σχέση με την ψηφιακή ταυτότητα της σύγχρονης κοινωνίας μας. Από την άλλη ακούω συνέχεια τον Γιάννη Πετρίδη από τότε που γεννήθηκα. Και διαπιστώνω, μετά από χρόνια, ότι ο Πετρίδης στο ραδιόφωνο δημιουργεί έναν νέο μουσικό κόσμο. Με άλλα λόγια «εφαρμόζει» ως μουσικός παραγωγός και δημιουργός την ιδέα του Adorno, σύμφωνα με την οποία ο ομιλητής σ’ ένα μέσο επικοινωνίας (π.χ. στο ραδιόφωνο) μπορεί να δημιουργήσει μόνο στον βαθμό που υπερβαίνει τα όρια και τα σύνορα του μέσου. Στη ραδιοφωνική βιομηχανία μας παράγουν μουσικό ή ενημερωτικό έργο δεκάδες παραγωγοί. Ο Γιάννης Πετρίδης στην κατάταξη των ιδεοτύπων των μουσικών παραγωγών αντιστέκεται. Δεν εκφράζει παρά μόνο τον εαυτό του. Και γι’ αυτό είναι δημιουργός σ’ ένα μέσο αναπαραγωγής εξ ορισμού: δηλαδή στο ραδιόφωνο.
Προσπαθώ να βρεθώ στη θέση του Γιάννη Πετρίδη. Αυτό που μου δημιούργησε εξ αρχής θετικά συναισθήματα ως ακροατής προς τον παραγωγό ήταν η «συναίσθηση» του κοινού σκοπού. Ακούγοντας ραδιόφωνο ήθελα να βρίσκομαι στην αίθουσα που «φτιάχνεται» το μουσικό κομμάτι. Ο Γιάννης Πετρίδης αναδημιουργεί όλους τους συνθέτες, όλα τα μεγάλα ονόματα της ποπ μουσικής στο ραδιοφωνικό πλαίσιο, χωρίς αναπαραγωγικές συνθήκες παρακμής.
Ακούμε μουσικές συνθέσεις των περασμένων δεκαετιών (’60, ’70, ’80 κ.λπ.) και αισθανόμαστε ότι ο Γιάννης Πετρίδης δεν επιχειρεί τη ραδιοφωνική αναπαραγωγή τους, αλλά τη δημιουργική ανασύνθεσή τους στην εποχή μας.
Εν κατακλείδι τονίζω το εξής: ο Γιάννης Πετρίδης μπορεί να εκφράζει το δημιουργικό πνεύμα που υπερβαίνει το αναπαραγωγικό μέσο (δηλ. το ραδιόφωνο), αλλά προ πάντων ζει κοντά μας, δίπλα μας, μας παίρνει από το χέρι και μας μιλάει για τη μουσική, τη ζωή και τον κόσμο. Είναι ο αδελφός μας, ο φίλος μας, ο δικός μας άνθρωπος.
