Το αεροπλάνο για τη Σητεία πετούσε, τη Δευτέρα που μας πέρασε, στις 7 παρά τέταρτο το πρωί.
04 Οκτωβρίου 2022
Του ΔΗΜΗΤΡΗ ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΥ
Επρεπε δηλαδή να ήμασταν στο αεροδρόμιο πριν από τις 6, άρα έπρεπε να ξυπνήσουμε πριν από τις 5, άρα έπρεπε να κοιμηθούμε ελάχιστα. Βάρβαρο. Αλλά ο σκοπός του ταξιδιού ήταν, ιερόσυλα, ιερός: συναυλία του Σταύρου Ξαρχάκου μέσα στη Μονή Τοπλού, στον νομό Λασιθίου. Οπότε άξιζε κάθε τέτοια, μικρή για να είμαι ειλικρινής, ταλαιπωρία. Αλλωστε όταν τελικά βρίσκεσαι στην όμορφη Σητεία στις 8 το πρωί και απολαμβάνεις τον καφέ σου στο λιμάνι, με τη θάλασσα μπροστά σου, δεν σε ενδιαφέρει όχι μόνο αν ξύπνησες στις 5 αχάραγα αλλά ακόμα και αν δεν κοιμήθηκες ούτε λεπτό.
Τέλος πάντων, βρεθήκαμε στην Κρήτη τη Δευτέρα 26 Σεπτεμβρίου. Η Τοπλού απέχει 26 χιλιόμετρα από τη Σητεία και σε αυτήν την ιστορική μονή έδινε συναυλία ο Σταύρος Ξαρχάκος. Εκείνη την ημέρα γιόρταζε η μονή τον Αγιο Ιωάννη, οπότε είχε από νωρίς διάφορα (και λειτουργία φυσικά). Ηταν εκεί και ο υπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής Γιάννης Πλακιωτάκης, τόσο το πρωί που του απονεμήθηκε ένας σταυρός από τον ηγούμενο, τον πατέρα Αμβρόσιο, όσο και το βράδυ στη συναυλία. Μαζί και ο δήμαρχος Σητείας Γιώργος Ζερβάκης. Είχαμε και τους επισήμους μας δηλαδή θέλω να σας πω.
Πριν σας παρουσιάσω τα της συναυλίας να σας πω λίγο για τη Μονή Τοπλού. Ο καινούργιος ηγούμενος είναι ένας νέος άνθρωπος και, όπως φαίνεται, αρκετά open minded. Και λειτουργεί -εκτός από τα ιερατικά του καθήκοντα- ως ένας καλός μάνατζερ προωθώντας τα εκλεκτά προϊόντα του μοναστηριού. Εξυπνο, έτσι έρχονται τα έσοδα ώστε το μοναστήρι να είναι αυτόνομο. Λάδι, πέντε-έξι διαφορετικές ετικέτες κρασιού και ρακή, κανονική αλλά και πεπαλαιωμένη. Να σας αποκαλύψω ότι όλο το μεσημέρι δοκιμάζαμε κρασιά και ρακές (με τον φιλόξενο ηγούμενο να αναλαμβάνει καθήκοντα σομελιέ), οπότε καταλαβαίνετε πώς γυρίσαμε στο ξενοδοχείο.
Η συναυλία ήταν προγραμματισμένη για τις 9 το βράδυ κι εννοείται πως ο χώρος είχε κατακλυστεί από κόσμο. Σκαρφαλωμένοι ακόμα και στις μάντρες. Εντάξει, Ξαρχάκος είναι αυτός. Η εκδήλωση ξεκίνησε με τον πατέρα Αμβρόσιο να μας καλωσορίζει, ευχαριστώντας όλους τους αξιολογότατους επισήμους και διαβάζοντας το... βιογραφικό του συνθέτη. Και αμέσως μετά ζήσαμε το εξής πρωτότυπο που δεν έχουμε ξαναδεί σε άλλη συναυλία: η Φιλαρμονική Ορχήστρα Λιμενικού Σώματος Ελληνικής Ακτοφυλακής άνοιξε τη συναυλία παίζοντας Ξαρχάκο! Χωρίς τον Ξαρχάκο και την μπάντα του. Ετσι για κανά μισάωρο περίπου ακούγαμε από μία φιλαρμονική συνθέσεις του Ξαρχάκου ενώ την ίδια ώρα ο Ξαρχάκος ήταν μέσα στα καμαρίνια, λίγα μέτρα πιο πέρα. Σουρεαλιστικό. Τέλος πάντων, μόνο μέχρι εκεί κράτησε το φολκλορικό του θέματος μια και αμέσως μετά ξεκίνησε η κανονική, μαγική συναυλία. Του μαέστρου Σταύρου Ξαρχάκου, ενός από τους μεγαλύτερους συνθέτες μας, από τους συνθέτες Α' Εθνικής που διαθέτει η χώρα. Και ξεκίνησε με την πολύ καλή Ηρώ Σαΐα να ψέλνει / τραγουδά το τροπάριο της Κασσιανής όπως το έχει διασκευάσει ο Ξαρχάκος.
Ο συνθέτης βγήκε αμέσως μετά επιλέγοντας για πρώτο κομμάτι το «Μάνα μου Ελλάς» από το «Ρεμπέτικο» (τον καλύτερο -για μένα- ελληνικό δίσκο ever): «Δεν έχω σπίτι πίσω για να 'ρθώ / ούτε κρεβάτι για να κοιμηθώ / δεν έχω δρόμο ούτε γειτονιά / να περπατήσω μια Πρωτομαγιά. / Τα ψεύτικα τα λόγια τα μεγάλα / μου τα 'πες με το πρώτο σου το γάλα. / Μα τώρα που ξυπνήσανε τα φίδια / εσύ φοράς τα αρχαία σου στολίδια / και δε δακρύζεις ποτέ σου μάνα μου Ελλάς / που τα παιδιά σου σκλάβους ξεπουλάς». Το πρόγραμμα που επέλεξε ο μαέστρος ήταν ταμάμ για τον χώρο. Τραγούδια και μουσικές ένα προς ένα διαλεκτά. Ο ίδιος ο συνθέτης έμοιαζε με σαμάνο έτσι όπως διηύθυνε την ορχήστρα του, μαγεύοντας το κοινό. Είναι τόσο μεγαλειώδης η παρουσία του επί σκηνής που πιάνεις τον εαυτό σου να μην προσέχει τους τραγουδιστές (όπως καλώς ή κακώς γίνεται σε όλες τις συναυλίες) αλλά τον συνθέτη. Μοναδικός. Κι εννοείται πως τελείωσε μέσα στην αποθέωση παίζοντας Ξυλούρη! Στην Κρήτη βρισκόμασταν άλλωστε.