Διαβάστε ένα απόσπασμα του «Scary Monsters» από το νέο βιβλίο για τον David Bowie.
13 Σεπτεμβρίου 2022
Του Ηλία Σελιμά
Οι συγγραφείς και οι θαυμαστές προσπαθούν να κατανοήσουν τον David Bowie, έναν καλλιτέχνη που πάντα αναζητούσε το επόμενο μεγάλο πράγμα, μετά τον θάνατό του το 2016. Σήμερα θα γινόταν 75 ετών και ένα νέο βιβλίο, το Bowie at 75, έχει ως στόχο, όπως αρμόζει, να ξετυλίξει την «εξαιρετική ζωή του Bowie μέσα από το φακό 75 σημαντικών επιτευγμάτων της καριέρας του και γεγονότων της ζωής του».
Με συγγραφέα τον Martin Popoff, το βιβλίο καλεί τους αναγνώστες να εξετάσουν προσεκτικά πώς διαμορφώθηκε το έργο του Bowie μέσα στις δεκαετίες. Το παρακάτω απόσπασμα από το Bowie at 75 πραγματεύεται τη δημιουργία του 14ου άλμπουμ του, το Scary Monsters (and Super Creeps) του 1980.
Δεν είναι μόνο οι ακανόνιστες εναλλαγές της διάθεσης με τον Bowie. Συχνά είναι μια εξέλιξη, με το Lodger, εκ των υστέρων, να ακούγεται σαν το προσχέδιο (ή, πιο σκληρά, το ντέμο) για το πού θα πήγαινε ο Bowie με τα Scary Monsters (και τα Super Creeps) - βασικά προκλητικά, post-punk τραγούδια συμβατικού μήκους και προσιτά με κάποια (αλλά όχι μεγάλη) προσπάθεια σε αρκετά πρωτοποριακά και θορυβώδη (ευχαριστούμε τον Robert Fripp).
Αλλά η εντολή ήταν να κάνουμε κάτι αρκετά εμπορικό, μετά από μια σειρά δίσκων για την αίρεση. Η κύρια προσπάθεια του Bowie προς αυτή την κατεύθυνση ήταν το αίτημά του να σχεδιάζει πιο επιμελώς και στη συνέχεια να κάθεται με τα τραγούδια αφού είχαν γίνει τα backing tracks, πριν βάλει τα φωνητικά και, το ίδιο σημαντικό, να γράψει τους τελικούς στίχους. Σε αυτό το πνεύμα, η μπάντα ηχογράφησε στο Power Station της Νέας Υόρκης, με τον Fripp να δηλώνει ότι "όποιος πηγαίνει στη Νέα Υόρκη παίρνει τη δουλειά του στα σοβαρά". Δυόμισι εβδομάδες εκεί ακολούθησαν ένα δίμηνο διάλειμμα πριν ξανασυναντηθούν στα Good Earth Studios του Tony Visconti στο Λονδίνο για φωνητικά συν overdubs.
Και πάλι, όσον αφορά το προσωπικό της μπάντας, η κύρια αλλαγή από την προηγούμενη φορά είναι η αλλαγή των κιθαριστών, με τον Adrian Belew να αντικαθίσταται από τον Robert Fripp, ο οποίος κάνει πραγματικά αισθητή την παρουσία του σε έξι από τα 10 κομμάτια, συμπεριλαμβανομένου του αγαπημένου σόλο του Fripp όλων των εποχών, στο "Teenage Wildlife". Κατά τα άλλα, οι Carlos Alomar, George Murray και Dennis Davis είναι πίσω, με τον Brian Eno να έχει φύγει, αν και η επιρροή του είναι ακόμα αισθητή. Ο Roy Bittan έτυχε να βρίσκεται στο ίδιο στούντιο ηχογραφώντας με τον Bruce Springsteen και κάνει μια επίσκεψη επιστροφής, παίζοντας σε τρία τραγούδια. Είναι ενδεικτικό ότι αυτό θα σηματοδοτήσει το τέλος μιας μακράς πορείας με τους Murray και Davis. Ο David θα πεθάνει από καρκίνο στις 6 Απριλίου 2016, σε ηλικία 66 ετών, όχι τρεις μήνες μετά τον θάνατο του Bowie στα 69 του χρόνια.
Το Scary Monsters, που κυκλοφόρησε στις 12 Σεπτεμβρίου 1980, θα φτάσει στο Νο. 1 στο Ηνωμένο Βασίλειο και στο Νο. 12 στις ΗΠΑ, χάρη στις μέτριες επιτυχίες του "Fashion" και του "Ashes to Ashes", με το τελευταίο να δέχεται επεξεργασία στο βίντεο με βελούδινα σκηνικά, συμπεριλαμβανομένου ενός κελιού με μαξιλαράκια. Ο Bowie γίνεται πιερότος για αυτό το σουρεαλιστικό προ-MTV κλιπ, αντιπροσωπεύοντας έναν δεσμό με το παρελθόν του ως μίμος, καθώς και με το εξώφυλλο του άλμπουμ. Το τραγούδι είναι επίσης αξιοσημείωτο για την ατάκα "We know Major Tom's a junkie", με το κομμάτι να αναφέρεται και να επικαιροποιεί έντεχνα την παλιά επιτυχία του Bowie "Space Oddity".
Αλλού, σε μια απότομη άκρη υπάρχουν τα "Scream Like a Baby", "It's No Game" (σε δύο μέρη) και το βαρύ ομώνυμο κομμάτι με το M.C. Escher-like synth ping και τον Fripp να τσιρίζει σαν δεινόσαυρος κολλημένος σε αρχέγονη λάσπη. Αλλά μεγάλο μέρος του άλμπουμ έχει καλά ποπ κόκκαλα παρά την εκκεντρική βιτρίνα, δηλαδή τον γκρίζο, παραμορφωμένο, ατονικό Fripp να σπρώχνει και να σπρώχνει τα τραγούδια εκτός των charts (ο Bowie του φωνάζει δύο φορές "Shut up!" αλλά δεν του κολλάει).
Δεν ξέραμε ότι το Scary Monsters θα σηματοδοτούσε το τέλος μιας εποχής, που ξεκίνησε, αναμφισβήτητα, από το Station to Station. Επίσης, αναμφισβήτητα, είναι το καλύτερο εκείνης της περιόδου, πλούσιο με μια κατασταλαγμένη ωριμότητα που αποκτήθηκε από τις έντονες συνεργασίες με άλλους ηχητικούς δολοφόνους όπως οι Iggy Pop, Brian Eno, Adrian Belew, Robert Fripp και Tony Visconti, για να μην αναφέρουμε τη σταθερή αλλά επίσης δημιουργικά έτοιμη και πρόθυμη βασική μπάντα του, τους Carlos Alomar, George Murray και Dennis Davis. Στην ουσία, το Scary Monsters ακούγεται σαν ένας γύρος νίκης, μια σθεναρή ώθηση και παρωδία στους ομοίους του Gary Numan (βλ. "Teenage Wildlife"), με τον Bowie να κάνει τη δήλωση ότι χρειάζεται σοφία, ιστορία και ηγεσία για να εκτελέσεις σωστά τη δύσκολη μουσική.
