Του Νίκου Παπαδογιάννη
19 Νοεμβρίου 2021
Σε ένα συνταρακτικό απόσπασμα από την ταινία –με τον κάπως παραπλανητικό τίτλο (για να την περνούν αι αρχαί για κωμωδία) «Ο Θανάσης Στη Χώρα Της Σφαλιάρας». Εάν την έχετε δει, καταλαβαίνετε σε ποια σκηνή αναφέρομαι. Δεν είναι από εκείνες που ξεχνιούνται.
Ο Θανάσης μεταφέρει με το κάρο του ένα νεκρό παιδί, κάποιο από τα θύματα του Πολυτεχνείου, ενώ ακούγεται το τραγούδι του Μίκη «Σου είπαν ψέματα πολλά», με τη φωνή του Αντώνη Καλογιάννη. Το πηγαίνει στην εκκλησία, στην Αγία Μαρίνα του Θησείου. Το παίρνει σηκωτό και το κρατάει στην αγκαλιά του, σαν να ήταν δικό του παιδί. Που ήταν. Κοιτάζει προς τον ουρανό και τότε, βάζει τα κλάματα.
Ο Θανάσης Βέγγος μεταφέρει σε ένα κάρο ένα νεκρό παιδί την εποχή του Πολυτεχνείου, με μουσική υπόκρουση το τραγούδι "Σου είπαν ψέματα" του Μίκη Θεοδωράκη. Λίγο πριν το παραδόσει στέκεται έξω από μία εκκλησία με το παιδί στην αγκαλιά του και κλαίει. pic.twitter.com/318Rmn4FYZ
— ο κυριος μανος™ (@manoskrt) November 17, 2021
Η κάμερα που καταγράφει τις εκφράσεις του Βέγγου από ψηλά πιάνει μία έκφραση που κόβει την αναπνοή. Μέσα από τα απέραντα βάθη της βουβής θλίψης, αναδύεται η σιωπηλή οργή. Το βλέμμα είναι ατσάλινο και ταυτόχρονα τσακισμένο από τον πόνο. Με έπιασε συγκίνηση και δέος. Σε αυτή τη σκηνή, ο Θανάσης Βέγγος έπαιζε τον εαυτό του.
Σύμφωνα με μαρτυρίες της εποχής, ο ήδη διάσημος ηθοποιός καβάλησε το σαραβαλάκι του, έριξε τα καθίσματα και βάλθηκε να σώζει ζωές στους δρόμους γύρω από το Πολυτεχνείου, σκεπάζοντας τα πανικόβλητα κορμιά με κουβέρτες και φελιζόλ για να τα κρύψει από τα μάτια των χουντικών φονιάδων και των καλοθελητών ρουφιάνων.
«Μπροστά μας ο υπέροχος, ο μοναδικός, ο πραγματικός άνθρωπος και ηθοποιός Θανάσης Βέγγος. Είχε ρίξει τις πίσω θέσεις στο κιτρινόμαυρο παλιό Ντάτσουν και μας έβαζε μπρούμυτα, μας σκέπαζε με κουβέρτες και από πάνω μας έβαζε μακριές πλάκες φελιζόλ, πέρναγε μέσα από τα μαύρα κοράκια και μας πήγε σπίτι μας», θυμάται ο κύριος Φραγκίσκος Κουνάνης, που διασώθηκε χάρη στον καλό μας άνθρωπο. Τον άγιο Αθανάσιο της Ελλάδας, που πέρασε στην αθανασία στις 3 Μαΐου 2011.
Η αντιδικτατορική ταινία των Ντίνου Κατσουρίδη, Πάνου Γλυκοφρύδη έκοψε 250.000 εισιτήρια το 1976, αλλά έχει προβληθεί ελάχιστα στην ελληνική τηλεόραση, όπως και η μεταγενέστερη, παρόμοιας θεματογραφίας και πολιτικής άποψης, «Μάθε Παιδί Μου Γράμματα» του Θόδωρου Μαραγκού (1980).
Από το newsletter του Documento
